پلیمر چیست؟
واژه پلیمر که از تکواژ پلی گرفته شده و به معنی چند است، ملوکولهایی هستند که از ترکیب واحدهای کوچکتری به نام مونومر تشکیل شده اند و شاید بتوان گفت از آغاز حیات، انسان ها بدون آگاهی از اینکه این مواد چه چیزی هستند از آنها استفاده می کردند. امروزه کاربردهای مختلف این مواد در صنایع گوناگون به گونه ای است که تقریبا هیچ صنعتی را نمی توان یافت که در آن ردپایی از این مواد نباشد و این امر تا حدی است که در برخی از صنایع، بکارگیری مواد پلیمری تحولات بسیار زیادی ایجاد کرده است و به کلی آن ها را با مدل سنتی همان صنعت متمایز کرده است و از این رو می توان گفت بکارگیری این مواد در برخی صنایع انقلابی بی سابقه در آن ها بوجود آورده است. در این مقاله می خواهیم به انواع پلیمرها و کاربردهای آن در صنعت اشاره کنیم.
انواع پلیمر و کاربرد آن:
-
پلی اتیلن :(PE)
پلی اتیلن اولین محصول تجاری در سال ۱۹۴۰ بوده و از نفت خام یا گاز طبیعی تهیه می شود. پلی اتیلن یک ماده ترموپلاستیک است که بسته به ساختار مولکولی از یک نوع به نوع دیگر متفاوت است. در حقیقت، با تغییر وزن مولکولی (یعنی طول زنجیر)، تبلور (یعنی وضعیت زنجیر)، و خواص شاخه ( یعنی پیوند شیمیایی بین زنجیرهای مجاور) می توان محصولات متنوعی از آن تولید کرد. پلی‌اتیلن می تواند در چهار نوع تجاری تهیه شود: دانسیته پایین(LDPE)، دانسیته متوسط(LLDPE) ، دانسیته بالا (HDPE) و پلی‌اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا(UHMWPE).
ویژگی:
- ارزان و به راحتی فرآیند می شود (پرمصرف ترین ماده پلاستیکی)
- چقرمگی و مقاومت شیمیایی خوب
- عایق الکتریکی خوب
بررسی کاربرد پلی اتیلن: جعبه، بسته بندي محصولات لبنی، سطل، کاسه، تانکر آب، لوله هاي پلی اتیلنی (مقاومت به خوردگی بالا)
-
پلی پروپیلن : (PP)
با متیل جانشین شده بر روی اتیلن (پروپیلن) بعنوان منومر، خواص مکانیکی بطور قابل ملاحظه ای در مقایسه با پلی اتیلن بهبود می یابد، در حقیقت این پلیمر دارای دانسیته پایین (915-900 kg.m3)، سخت تر و محکم تر بوده و دارای استحکام بیشتری نسبت به انواع دیگر است. علاوه بر این، نسبت به PE در دماهای بالاتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقاومت شیمیایی آن بیشتر بوده و تنها توسط اکسید کننده های قوی مورد حمله قرار می گیرد. اگر در انتخاب رزین مناسب دقت نشود، شکست فشاری PP می‌تواند مشکل ساز باشد.خواص مکانیکی بهتر این ماده استفاده از آن را در اشکال بزرگتر، به شکل مواد ورقه ای داخل مخازن، بعنوان پوشش گسترش داده است. ضریب انبساط حرارتی برای PP از HDPE کمتر است. دو کاربرد مهم PP ساخت قسمت های قالب تزریقی و رشته‌ها و فیبرها است.
ویژگی:
- پلی پروپیلن در برابر خستگی دارای مقاومت عالی می باشد
- سفتی و مقاومت حرارتی بیشتر نسبت به پلی اتیلن
- توازن استحکام و قیمت
- استحکام به ضربه پایین در دماي پایین
- تقویت سازي از طریق الیاف شیشه
- مقاومت شیمیایی خوب
-
پلی وینیل کلراید (PVC):
پلی وینیل کلراید یا پی وی سی از جمله پلیمرهای ترموپلاستیک است که در نوع سخت (Plasticized-PVC) و انعطاف پذیر (Plasticized-PVC) تولید می شود. PVC یکی از ارزشمند ترین و پرکاربرد ترین محصولات صنعت پتروشیمی محسوب می شود و موارد مصرف آن نامحدود است PVC .به دلیل قیمت مناسب و کاربری آسان، در صنعت ساختمان سازی کاربرد فراوانی دارد. امروزه پی وی سی در ساختمان سازی، جایگزین مناسبی برای مواد سنتی از جمله چوب، سیمان و سفال شده است.
ویژگی:
- قابلیت ارتجاعی در گستره اي وسیع (با تغییر مقدار نرم کننده)
- غیر قابل اشتعال
- پایداري ابعادی
- در برابر مواد شیمیایی نیز دارای مقاومت خوبی است
- حساس به تجزیه پذیري در حین فرآیند تولید
کاربرد پی وی سی سخت : صنایع ساختمانی مانند لوله، چارچوب پنجره، دیوار پوش، ناودانی، سقف ساختمان
پی وی سی نرم : در چمدان، شلنگ آب، کانال براي سیم کشی برق، کت بارانی، سفره، روکش سیم
